Mike's Memo: over normvervaging

Een nieuw kwartaal.. Dat kan maar 1 ding betekenen. Een nieuwe Mike’s Memo! Onze gastblogger Mike heeft weer een mooi artikel voor jullie geschreven. De column staat dit keer in het teken van normvervaging. Ready? Let’s go.  

In Buitenhof benoemden Christine Lagarde (voorzitter van de Europese Centrale Bank) en Herman Tjeenk Willink (minister van Staat) onlangs ongeveer hetzelfde thema: we komen als maatschappij alleen verder als iedereen zich houdt aan het ‘sociale contract’. Het contract waarin we (stilzwijgend) met elkaar bepaald hebben wat voor ons als samenleving de ondergrens is. En wat daarbij ons gemeenschappelijke vertrekpunt is. Dat hapert op dit moment.

Zijn de enorme winsten van corporate bedrijven acceptabel, terwijl de boodschappen van hun medewerkers door de torenhoge inflatie alleen maar duurder worden en hun lonen nauwelijks gecompenseerd worden? Het antwoord van Lagarde was helder: ‘De corporates hebben hun winstmarges hoog gehouden en de inflatie doorberekend in de kosten’. Dat past niet binnen het ‘sociale contract’ tussen alle partijen. Eerder vertelde ik al dat volgens Sinek mensen van nature geneigd zijn tot snelle oplossingen voor problemen en liever kiezen voor snelle winst dan voordelen op lange termijn. Vooral organisaties die geleid worden door leiders met een eindige mindset zijn daarmee ook gevoelig voor normvervaging.

“Zijn de enorme winsten van corporate bedrijven acceptabel, terwijl de boodschappen van hun medewerkers door de torenhoge inflatie alleen maar duurder worden en hun lonen nauwelijks gecompenseerd worden?”

Een bedrijfscultuur die te veel focust op kwartaal- of jaarcijfers kan een enorme druk op medewerkers leggen, waardoor ze bochten zullen afsnijden, de regels een beetje aanpassen en misschien dubieuze beslissingen nemen om de targets te halen. Het risico bestaat dat degenen die minder integer zijn, maar wel hun targets halen, worden beloond. Op deze manier laat de directie van zulke bedrijven (on)bewust de medewerkers duidelijk merken waar de prioriteiten van de organisatie liggen. Maar wanneer gaan we daarbij door de ondergrens?

Tjeenk Willink zei in Buitenhof daarover dat de taal in de afgelopen jaren is veranderd: ‘Politiek en bedrijfsleven spreken enkel nog een puur economische taal. We missen taal en betekenis om woorden te geven aan alles wat écht waarde heeft, maar niet te koop is’. Het kledingmerk Patagonia zet hier wat mij betreft de toon. Patagonia-oprichter Yvon Chouinard geeft het kledingbedrijf dat hij bijna vijftig jaar geleden begon bijna volledig weg. Hij en zijn familie doen de groene onderneming over aan een organisatie zonder winstoogmerk, zo liet de oprichter in een brief aan de buitenwereld weten. Daarmee is de duurzame en maatschappelijke missie ook voor de toekomst verzekerd. Van de aandelen komt 2% in handen van een trust die met dat kleine percentage wel al het stemrecht in handen heeft. De trust, die voor een groot deel eigendom is van de familie, voorziet in het voortzetten van de bedrijfsmissie.

“De aarde is vanaf nu onze enige aandeelhouder”

De overige 98% wordt bezit van de non-profit. Deze moet ervoor zorgen dat de winst wordt gebruikt om klimaatverandering op de maatschappelijke agenda te krijgen. 'De aarde is vanaf nu onze enige aandeelhouder', schrijft Chouinard in de brief. Alle winst die Patagonia niet hoeft te herinvesteren in de eigen bedrijfsvoering, gaat als dividend naar de non-profit. 'Het verkopen van Patagonia om vervolgens het geld te doneren was een optie', schrijft Chouinard in zijn afscheidsbrief. 'Maar dan waren we niet zeker of de nieuwe eigenaar onze waarden zou behouden of onze medewerkers in dienst zou houden.' Niet dat er niets aan te merken is op Patagonia. Ook in dat bedrijf worden fouten gemaakt. Door de leiding en door het personeel. Patagonia erkent dit en ziet het streven naar een goede zaak ook als een ontwikkeling van voortdurende zelfverbetering.

Zelf erger ik mij de laatste tijd aan de normvervaging op de tribunes bij voetbalwedstrijden. Vuurwerk, aanstekers, agressiviteit, scheldpartijen, racisme, homohaat. Of het niet huldigen van je 1e vrouwenelftal bij een kampioenschap… welk signaal geef je dan af als bestuur? Gelukkig kan het ook anders. Het publiek van Rayo Vallecano respecteerde onlangs een minuut stilte voor de overleden moeder van Atletico Madrid speler Angel Correa.

“Zelf erger ik mij de laatste tijd aan de normvervaging op de tribunes bij voetbalwedstrijden. Vuurwerk, aanstekers, agressiviteit, scheldpartijen, racisme, homohaat”

Tijdens de aansluitende persconferentie van Atletico-trainer Diego Simeone wilde hij dat als eerste aanstippen voordat hij verder over de wedstrijd zou spreken. ‘Het heeft ons geraakt. Het respect dat door iedereen werd overgebracht in een stadion dat niet van ons was, en niet van ons publiek, wordt enorm gewaardeerd’. Een duidelijk signaal van een leider. En ook voor Sampdoria is er hoop: door zijn vertrek houdt oud-eigenaar Ferrero de ontwikkeling van de club niet langer tegen, al moeten ze daarmee volgend jaar wel in de Serie B beginnen...